Slaapbol Zaden - Papaver somniferum 'Maxi' - Opiumbol!
De Slaapbol, die de wetenschappelijke naam Papaver somniferum draagt, is een bekende eenjarige plant die tot de papaverfamilie (Papaveraceae) wordt gerekend. Deze soort, die zeer grote zaaddozen vormt, staat bekend als de grote oorspronkelijke maanzaadbol of opiumpapaver.
Uit het gedroogde melksap van de kenmerkende zaadbol, die ook wel maanbol wordt genoemd, wordt al eeuwenlang opium gewonnen. Opium bevat een aantal alkaloïden, waarvan morfine, codeïne, papaverine, laudanine en noscapine de bekendste zijn. Middelen die van opium afkomstig zijn, zijn veelal verslavend en staan bekend als opiaten.
Opium is verslavend
Morfine en codeïne, en vroeger ook heroïne en laudanine, worden veel gebruikt als een krachtig (morfine) en een iets minder krachtig (codeïne) middel in ziekenhuizen. Noscapine, of ook wel narcotine genoemd, en codeïne worden vaak als middel voor de keel en luchtwegen gebruikt.
Opium heeft als groot nadeel dat het verslavende eigenschappen heeft waarbij bovendien tolerantie optreedt. Papaverine is echter niet verslavend en wordt niet tot de opiaten gerekend.
Bayer introduceerde heroïne
De naam Somniferum is afgeleid van de Latijnse woorden somnus dat slaap betekent en ferre dat voor brengen staat. De naam Papaver is vermoedelijk afkomstig van het Keltische woord papa dat pap of brij betekent. Dit zou verwijzen naar de Keltische gewoonte om papaversap door de kinderpap te mengen om huilende babies rustig te krijgen.
De Kelten waren echter niet de enige die opium aan babies toedienden. Ook bekende farmagiganten produceerden op grote schaal middelen op basis van opium die onder andere bedoeld waren als middel voor de keel, om vrijer te kunnen ademen en om huilende kinderen rustig te krijgen.
Aan het eind van de 19de eeuw introduceerde het geneesmiddelenconcern Bayer de merknaam Heroïne als een niet-verslavend alternatief voor morfine. Dit bleek achteraf geen slimme keuze te zijn geweest omdat heroïne, zoals we nu allemaal weten, nog veel verslavender bleek te zijn.
Gekweekt voor maanzaad
De papaversoort die voor opium geteeld wordt, komt hoofdzakelijk voor in Afganistan. Het melksap van deze soort heeft een opium-gehalte van maar liefst 10%. Soorten die in ons land worden gekweekt bevatten vanwege andere omgevingsfactoren vaak maar 0.5 tot 1% opium en zijn dus nauwelijks psychoactief te noemen.
Deze rassen worden dan ook hoofdzakelijk geteeld voor de zaden die zich in de maanbol ontwikkelen. De zaadjes, die bekend staan onder de naam (blauw) maanzaad, worden vaak gebruikt op brood en andere bakproducten en zitten boordevol mineralen, vitaminen en andere gezonde stoffen, zoals linolzuur en oliezuur.
In China wordt maanzaad in de traditionele gezondheidskunde gebruikt voor de maag en wanneer je je niet lekker voelt. In tegenstelling tot de sterk slaapopwekkende effecten van de papaversoort uit Afganistan, bevat deze Papaver somniferum 'Maxi' licht slaapopwekkende eigenschappen.
Zaai instructies
Zaai de zaden in de maanden april en mei buiten in fijn gehakte grond. Zaai de zaden niet te dicht op elkaar, dit veroorzaakt kleine, kwetsbare planten. Hark de grond iets in en druk lichtjes aan zodat de zaden niet bedekt worden. De ideale kiemtemperatuur ligt onder de 20 °C. Bij hogere temperaturen neemt de kiemkracht af.
Bij warm weer dien je het zaad te mengen met vochtige potgrond en dit een week lang in de koelkast te plaatsen. Hierna kun je het zaad met grond en al uitzaaien waarna de kieming snel zal volgen.
Soort Maxi
Papaver somniferum 'Maxi' is een sierlijke plant die grote bloemen in de tinten wit, lila, rood of roze vormt. Na de bloei wordt er zaad gevormd. Tijdens het rijpen van de zaden verkleuren de grote groene zaadbollen naar grijsbruin. In een enkele bol zitten alleen al honderden zaadjes die je kunt horen bij het schudden van de bol.
Wanneer de zaadjes gerijpt zijn, onstaan er aan de onderkant van de maanbol kleine gaatjes waaruit de zaden bij ieder zuchtje wind kunnen ontsnappen.
Extra informatie Papaver somniferum 'Maxi'
- Botanische naam: Papaver somniferum
- Familie: Papaverfamilie (Papaveraceae)
- Geslacht: Papaver
- Soort: Maxi
- Nederlandse namen: Slaapbol / Bol Papaver / Opium Papaver / Maanzaadbol / Opiumbol
- Engelse namen: Opium Poppy
- Aantal zaadjes: Ongeveer 10.000 zaden (5 gram)
- Ideale zaaitijd: April en mei
- Bloeitijd: Juli en augustus
- Bloeikleur: Tinten wit, roze, rood en lila
- Levensduur: Eenjarig
- Hoogte: 75 tot 100 cm
- Standplaats: Zonnig / lichte schaduw
- Makkelijk te telen plant
- Zeer grote zaaddozen
- Veel gebruikt in doogboeketten
- Doorworteld de grond en onderdrukt onkruid
- Trekt bijen aan
